Các đặc điểm tính cách giống nhau trong một gia đình có thể bắt nguồn từ di truyền chung và môi trường mà mỗi cá nhân được nuôi dưỡng.
Tính cách bao gồm các đặc điểm hành vi như tính xã hội (hòa đồng hoặc nhút nhát), tình cảm (dễ tính hoặc phản ứng nhanh), mức độ hoạt động (năng lượng cao hoặc thấp), mức độ chú ý (tập trung hoặc dễ bị phân tâm), và tính kiên trì (quyết tâm hoặc dễ nản lòng).
Các đặc điểm này biểu hiện một loạt các hành vi và mỗi đặc điểm có thể có ảnh hưởng tích cực trong một số tình huống cụ thể.
Tính cách thường có sự ổn định, đặc biệt là khi vào giai đoạn trưởng thành.
Sự tương đồng về tính cách trong một gia đình có thể xuất phát từ di truyền và môi trường mà mỗi người được sinh sống và phát triển.
Các nghiên cứu về các cặp song sinh cùng trứng (identical twins, có cùng 100% ADN) và anh chị em sinh đôi khác trứng (non-twin siblings, chia sẻ khoảng 50% ADN) đã chỉ ra sự ảnh hưởng lớn từ di truyền.
Những cặp song sinh cùng trứng thường có tính cách tương đồng nhau nhiều hơn so với những anh chị em khác. Ngay cả khi chúng được nuôi dưỡng ở những gia đình khác nhau, chúng vẫn có những đặc điểm tính cách tương đồng.
Các nhà nghiên cứu tin rằng khoảng 20-60% các đặc điểm tính cách có thể được giải thích bởi di truyền.
Tính cách không chỉ do một gen duy nhất quyết định mà thay vào đó, hàng nghìn biến thể gen phổ biến (đa hình) kết hợp lại để tạo nên các đặc điểm cụ thể trong tính cách.
Có những biến thể gen không liên quan trực tiếp đến trình tự ADN (di truyền biểu sinh) cũng có thể ảnh hưởng đến tính cách của mỗi người.
Các dự án nghiên cứu lớn đã xác định một số gen quan trọng trong việc hình thành tính cách. Nhiều gen tham gia vào quá trình tương tác giữa các tế bào não.
Một số biến thể gen cụ thể như DRD2 và DRD4 liên quan đến mong muốn khám phá, trong khi gen KATNAL2 liên quan đến tính kỷ luật và cẩn thận.
Các biến thể trong gen PCDH15 và WSCD2 ảnh hưởng đến mức độ xã hội, trong khi gen MAOA có thể liên quan đến hướng nội, đặc biệt là trong môi trường nhất định.
Các biến thể trong gen như SLC6A4, AGBL2, BAIAP2, CELF4, L3MBTL2, LINGO2, XKR6, ZC3H7B, OLFM4, MEF2C và TMEM161B có thể đóng vai trò trong trạng thái lo lắng hoặc trầm cảm.
Môi trường cũng đóng vai trò quan trọng trong hình thành tính cách bằng cách ảnh hưởng đến cách hoạt động của gen.
Trẻ em lớn lên trong môi trường tiêu cực có thể kích hoạt gen liên quan đến tính cách lo lắng, nhưng ngược lại, môi trường tích cực có thể kích hoạt các gen tạo ra tính cách
